Η  Ορμήδεια  σας  καλωσορίζει @  www.ormidheia.com

ΟΙΚΟΣΕΛΙΔΑ*ΣΤΙΓΜΕΣ 1974*ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ*ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ*ΧΑΡΤΗΣ*ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ*ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΣΤΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ*ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ

Ο Κώστας, γιος του Κυριάκου Κυριάκου και της Ελένης Νικολάου Κοσμά, γεννήθηκε στην Ορμήδεια στις 30.09.1944. Ήταν το  πρώτο από τα εφτά παιδιά της οικογένειας.

Μετά την αποφοίτησή του από το δημοτικό σχολείο του χωριού του φοίτησε για δύο χρόνια στο γυμνάσιο. Ο Κώστας, παιδί φτωχής οικογένειας, αναγκάστηκε να διακόψει τη φοίτησή του στο γυμνάσιο και να ριχτεί από μικρός στη βιοπάλη, ακολουθώντας το επάγγελμα του σερβιτόρου. Ήταν ενεργητι-κός και δραστήριος νέος και έτρεφε μεγάλη αγάπη για το πο-δόσφαιρο και τα ζώα.

Το 1964 ο Κώστας κατατάγηκε στο Κ.Ε.Ν. Λάρνακας και  υπηρέτησε στο 256 Τάγμα Πεζικού. Μετά την απόλυσή του συ-νέχισε να εργάζεται ως σερβιτόρος. Την ίδια χρονιά νυμφεύτηκε τη Γεωργία Αντρέου με την οποία απέκτησε πέντε κορίτσια, την Ελένη, τη Φωτούλα, την Κούλα, την Άντρη και τη Μαρία.

Και ενώ η ζωή κυλούσε ευτυχισμένα για τον φιλήσυχο οικογε-νειάρχη, μεσολάβησαν τα τραγικά γεγονότα του 1974. Η σύζυ-γος του και τα πέντε κοριτσάκια τους τον είδαν για τελευταία φορά στις 11 Αυγούστου, λίγες μέρες πριν την έναρξη της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής, όταν τους επισκέφθηκε με άδεια από τη Μονάδα του.

Πώς χάθηκαν τα αδέλφια Κώστας και Νίκος Κυριάκου, σύμφωνα με μαρτυρίες των συμπολεμιστών τους Νίκου Μηνά από την Αθηένου  και Γρηγόρη Σάββα από την Αραδίππου.

 Η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής βρήκε τα δύο αδέλφια να υπηρετούν στο Λόχο Διοικήσεως του 226 Τ.Π., ο οποίος αποτελείτο από 25-30 έφεδρους στρατιώτες. Ο Λόχος Διοικήσεως έδρευε στο Δημοτικό Σχολείο Παλαικύθρου και υπεύθυνοι αξιωματικοί ήταν οι έφεδροι ανθυπολοχαγοί Τάσος Ιωαννίδης (αγνοούμενος) και Νικόλαος Αντωνίου Φίλιος (διασώθηκε).

Το πρωί της 14ης Αυγούστου οι Τούρκοι άρχισαν γενική επί-θεση κατά των δυνάμεων της Εθνοφρουράς στην περιοχή. Το 226 Τ.Π. υπέστη σφοδρό βομβαρδισμό και ο Λόχος Διοική-σεως απώλεσε την επικοινωνία με τα υπόλοιπα τμήματα του τάγματος. Πληροφορήθηκαν, όμως, από πολίτες που διέφευγαν προς τα νότια ότι διασπάστηκε από τους Τούρκους η αμυντική γραμμη της Ε.Φ. στη Μια Μηλιά. Έτσι, αποφάσισαν να επιβι-βαστούν σ’ ένα επιταγμένο λεωφορείο της εταιρείας Α/φοί Λευ-καρίτη, για να διαφύγουν προς τα νότια μέσω Τύμπου– Πυροΐου.  

Και ενώ το λεωφορείο πορευόταν προς το νότο, οι δύο ανθυπολοχαγοί διέταξαν τον οδηγό Γρηγόρη Σάββα να κάμει στάση, ώστε να προσπαθήσουν να έλθουν σε επικοινωνία με το διοικητή του τάγματος. Πράγματι, ο οδηγός σταματά το λεωφο-ρείο σ’ ένα ύψωμα μεταξύ Παλαικύθρου και Τύμπου, κοντά σε μια μάντρα. Η στάση διαρκεί 2-3 ώρες, αλλά δεν καταφέρνουν τελικά να έλθουν σε επικοινωνία με το διοικητή και ξαναμπαί-νουν στο λεωφορείο, για να συνεχίσουν την πορεία προς την Τύμπου.

Από δω και πέρα αρχίζει η δραματική εξέλιξη  των γεγονό-των. Κατά τη διάρκεια της πορείας βρέθηκαν μπροστά σε τουρκικά άρματα, ένα από τα οποία άρχισε να βάλλει με το κανόνι του εναντίον τους. Μία οβίδα έσκασε αριστερά, πολύ κοντά στο  λεωφορείο, και οι εθνοφρουροί άρχισαν να εξέρχονται πανικόβλητοι από το όχημα. Τα τουρκικά άρματα, που βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση, μυδραλλιοβολούσαν συνεχώς κατά του λεωφορείου. Ο Νίκος Μηνά κατορθώνει, έρποντας στο έδαφος, να καλυφθεί πίσω από ένα μικρό ύψωμα. Σε κάποιο χρονικό σημείο ακούει μια φωνή και διαπιστώνει την ύπαρξη του οδηγού Γρηγόρη Σάββα. Οι δυο τους διερωτώνται τι απέγιναν οι υπόλοιποι σύντροφοί τους, αλλά κανείς δεν γνωρίζει οτιδήποτε. Σε 5-10 λεπτά έρχεται κοντά τους ο Νίκος Κυριάκου, στον οποίο ο Νίκος Μηνά προσφέρει νερό από το παγούρι του. Ούτε και αυτός γνωρίζει κάτι για την τύχη των άλλων συναγωνιστών τους.

Στη συνέχεια, μετά από μια μικρή σύσκεψη μεταξύ τους, επικράτησε η άποψη να επιστρέψουν προς το Παλαίκυθρο. Παίρνουν το δρόμο προς την επιστροφή και συναντούν μπρο-στά τους ένα χοιροστάσιο, στο οποίο αποφασίζουν να κρυφτούν. Από εκεί παρατηρούν μεγάλη κίνηση στρατιωτικών οχημάτων αδιευκρίνιστης εθνικότητας. Παραμένουν κρυμμένοι στο χοιρο-στάσιο και σε λίγη ώρα καταφθάνουν κοντά τους ο Αντρέας Στυλλή από τα Λειβάδια Λάρνακας και ο δάσκαλος Χαράλα-μπος Χατζηχαραλάμπους από το Κοιλάνι Λεμεσού, και οι δύο διασωθέντες από το λεωφορείο στο οποίο επέβαιναν οι στρα-τιώτες του Λόχου Διοικήσεως. Ακολούθως κατέφθασαν στο χοι-ροστάσιο ακόμη 15 άτομα περίπου, προερχόμενα από άλλα στρατιωτικά τμήματα της περιοχής. Δύο από αυτούς ήταν ο Κώστας Κάπελλος και ο Κυριάκος Μαππούρας, συγχωριανοί του οδηγού Γρηγόρη Σάββα από την Αραδίππου.

    Σε κάποια στιγμή, ενώ ήταν εξαντλημένοι και διψασμένοι, αναζήτησαν νερό και βρήκαν μέσα στο χοιροστάσιο δύο βαρέ-λια, αλλά δυστυχώς το νερό που περιείχαν ήταν ακατάλληλο προς πόσιν. Κάποιοι εντόπισαν εκεί κοντά ένα πηγάδι, από το οποίο άντλησαν νερό και ξεδίψασαν. Τότε ο Νίκος Μηνά εισηγήθηκε στο δάσκαλο Χαράλαμπο Χατζηχαραλάμπους να μετα-  κινηθούν σ’ ένα διπλανό καλαμιώνα για καλύτερη κάλυψη, διότι αντιλήφθηκε κίνηση τουρκικών αρμάτων μάχης. Ο δάσκαλος φωνάζει τους υπόλοιπους εθνοφρουρούς να τους ακολουθήσουν, αλλά έρχονται στον καλαμιώνα μόνο οι Γρηγόρης Σάββα, Αντρέας Στυλλή, Κώστας Κάπελλος και Κυριάκος Μαπππού-ρας. Ο Νίκος Μηνά διερωτάται πού είναι ο Νίκος και γιατί δεν τους ακολουθεί, αμέσως όμως διαπιστώνει ότι ένα τουρκικό άρ-μα καταφθάνει και σταματά δίπλα στο χοιροστάσιο. Ένας Τούρκος στρατιώτης εξέρχεται από τον πύργο του άρματος και φωνάζει στους Ελληνοκύπριους στρατιώτες να παραδοθούν. Πράγματι, αυτοί βγαίνουν από το χοιροστάσιο και παραδίνονται όλοι. Σε λίγο φθάνει εκεί ένα μικρό λεωφορείο, μάρκας Morris και κόκκινου χρώματος, στο οποίο οι Τούρκοι στρατιώτες υπο-χρεώνουν τους συλληφθέντες να επιβιβαστούν. Το όχημα με τους εθνοφρουρούς, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Νίκος Κυριάκου, ξεκινά προς την κατεύθυνση του τουρκοκυπριακού χωριού Μόρα. Αυτές είναι και οι τελευταίες πληροφορίες που έχουμε για τον Νίκο.

Την επόμενη μέρα, 15 Αυγούστου, οι έξι που κρύφτηκαν στον καλαμιώνα επέστρεψαν μετά από πολλές περιπέτειες στο Πα-λαίκυθρο και παραδόθηκαν στα τουρκικά στρατεύματα. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στα Άδανα και στην Αμάσεια της Τουρκίας. Στις 27 Οκτωβρίου, μετά από δίμηνη αιχμαλωσία, επέστρεψαν ελεύθεροι στην πατρίδα τους, την Κύπρο.

Από τότε τα δύο αδέλφια, Κώστας και Νίκος Κυριάκου, είναι αγνοούμενοι και οι οικογένειές τους αναμένουν καρτερικά την εξακρίβωση της τύχης τους.

 Δύο συγκλονιστικές μαρτυρίες για τους αδελφούς Κυριάκου, από τον Αντώνη, κουνιάδο του Νίκου, και το συγχωριανό τους Τάσο Κάζη.

   Όταν βρίσκονταν στο Παλαίκυθρο, ο Νίκος μαζί με τον αδελφό του τον Κώστα έκοψαν αχλάδια από ένα περιβόλι. Αφού γύρισαν στη βάση του τάγματος, προσέφεραν ένα από τα κομ-          μένα αχλάδια στον κουνιάδο του Νίκου, τον Αντώνη. Ο Αντώνης τους έδωσε μαχαίρι να καθαρίσουν τα αχλάδια, μήπως ήταν ψεκασμένα, ενώ ο ίδιος το έφαγε ακαθάριστο. Πράγματι, τα αχλάδια ήταν ψεκασμένα. Ο Αντώνης δηλητηριάστηκε, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και γύρισε στο χωριό του με αναρρωτική άδεια. Έτσι σώθηκε, ενώ ο Νίκος και ο Κώστας που δεν δηλητηριάστηκαν είναι σήμερα αγνοούμενοι.

¨    Στις 14 Αυγούστου, όταν ο Λόχος Διοικήσεως του 226 Τ.Π. - στον οποίο υπηρετούσαν τα δύο αδέλφια - έκανε την στάση στο ύψωμα για να προσπαθήσει να αποκαταστήσει επαφή με τη διοίκηση του τάγματος, τα δύο αδέλφια συνάντησαν εκεί το φίλο και συγχωριανό τους Τάσο Κάζη, ο οποίος υπηρετούσε σε άλλο τμήμα του 226 Τ.Π. Τότε ο Τάσος πρότεινε στα δύο αδέλφια, που γνώριζαν πολύ καλά την περιοχή, να συνοδεύσουν τη διμοιρία του, ώστε να μην παγιδευτούν από τα τουρκικά στρατεύματα. Τα αδέλφια αρνήθηκαν την εισήγηση του φίλου τους και παρέμειναν στο Λόχο Διοικήσεως. Ο Τάσος Κάζης μετά από πολλές ταλαιπωρίες τελικά σώθηκε, ενώ τα δύο αδέλ-φια αγνοούνται.

Το κείμενο είναι παρμένο από το βιβλίο <ΣΤΙΓΜΕΣ 1974> γραμμένο από τους, κ.Κυριάκο Θεοδοσίου κ. Σπύρο Γεωργίου,και Νίκο Τσαγγαρίδη Φιλόλογο. Τη σχολική χρονιά 2005-2006

Ο Κώστας (αριστερά) μαζί με τον αδελφό του Νίκο (δεξιά).

  Ο Κώστας φαντάρος.

Ο Κώστας και η σύζυ-γος του Γεωργία τη μέρα του γάμου τους.

Ο Κώστας (καθήμενος αριστερά) και ο αδελφός του Νίκος (καθήμενος δεξιά) μαζί με συναδέλφους τους στη Δεκέλεια.

Ο Κώστας σε φωτογράφιση  παριστάνοντας τον πιστολέρο.